27 Σεπτεμβρίου 1831

Δημήτρης Παναγιωτοπουλος. Καθηγητής ΕΚΠΑ,Δικηγορος

Στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας το 1827 εξελέγη Κυβερνήτης της Ελλάδος ο Ιωάννης Καποδίστριας ο οποίος αν και είχε αποδεχθεί την εκλογή του τον Αύγουστο του 1827 έφτασε στο Ναύπλιο τον Ιανουάριο του 1828. Άργησε να έρθει στην Ελλάδα γιατί, ως κορυφαίος της εποχής διπλωμάτης και υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας γνώριζε ότι για να κυβερνήσει τον τόπο αυτόν έπρεπε να εξασφαλίσει τη στήριξή των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων γι’ αυτό τις επισκέφτηκε πριν αναλάβει. Το σημαντικό στην περίπτωση αυτή είναι ότι τον Μάιο του 1827,

και αμέσως μετά την εκλογή του Καποδίστρια, η Γ’ Εθνοσυνέλευση ψήφισε το τρίτο Σύνταγμα εν μέσω εξέλιξης και έκβασης του αγώνα το οποίο κατά τον Αριστόβουλο Μάνεση «υπερέβαινε όλα τα ευρωπαϊκά Συντάγματα της εποχής του ως προς την εφαρμογή των δημοκρατικών και φιλελεύθερων ιδεωδών». Ήταν μεγάλη επιθυμία κυρίως αυτών που ήταν εμπνευσμένοι από τα κυρίαρχα φιλελεύθερα ιδεώδη της εποχής σε διάσταση με την κρατούσα διεθνή πολιτική κατάσταση και την επαναστατική πραγματικότητα, το οποίο όμως καλείται να θέσει σε εφαρμογή ο Καποδίστριας. 

Ένας εξαίρετος πολιτικός, τίμιος και θεοσεβούμενος πλην όμως συντηρητικών απόψεων ο οποίος κατά τα άλλα γνώριζε άριστα ποια ήταν η πολιτική κατάσταση διεθνώς και τι άρμοζε ως πολιτική πρακτική για την περίσταση για να δυναμώσει το κράτος των Ελλήνων έως ότου δυναμώσουν και οι Έλληνες. Άλλωστε όπως ο ίδιος διατύπωσε, ;ότι το τόσο φιλελεύθερο και Δημοκρατικό Σύνταγμα ήταν σαν «ξυράφι στα χέρια μικρού παιδιού». Ήταν φυσικό λοιπόν να θέσει βέτο με την άφιξή του για το φύση του Συντάγματος και να αναγκάσει την Εθνοσυνέλευση να αναστείλει την ισχύ του, καθότι σε διαφορετική περίπτωση θα παραιτούνταν.

Στη διαμορφωμένη κατάσταση μετά και τον οκταετή ανηλεή πόλεμο των Ελλήνων, δεν ήταν ώριμη η κατάσταση για ένα τόσο ριζοσπαστικά φιλελεύθερο και δημοκρατικό Σύνταγμα . Το πιο φυσικό θα ήταν να αφεθούν οι Έλληνες να τους κυβερνήσουν τα έμπειρα χέρια ενός Έλληνα πρώην υπουργού Εξωτερικών του Τσάρου που εκτός των άλλων ήταν επιπλέον τίμιος!! Η πολιτική του Καποδίστρια, στην αρχή, ήταν πράγματι ηπίως αυταρχική, δεχόταν ισχυρές πιέσεις να αποκαταστήσει τη δημοκρατική ομαλότητα, όμως εκείνον τον απασχολούσε η φτώχεια και οι ανάγκες του λαού για την εποχή, μετά τον πολυετή αγώνα αίματος, τα ορφανά των αγωνιστών και η παιδεία.

Παρά ταύτα όμως ως πολύ δημοφιλής το καλοκαίρι του 1829 αποφάσισε να προκηρύξει εκλογές για Δ΄ Εθνοσυνέλευση και ενίσχυσε τη δημοτικότητά του, ενώ με τις περιοδείες γνώρισε καλύτερα τον τόπο που κυβερνούσε, μετά και την τελευταία μάχη στην Πέτρα της Βοιωτίας το 1829 και στην συνέχεια την απελευθέρωσης της Ελλάδος με τις δικές του προσπάθειες το 1830.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική του Καποδίστρια άφηνε απέξω τα τζάκια και τα προνόμια των κοτζαμπάσηδων και των καραβοκύρηδων. Έτσι με την προβαλλόμενη φιλελεύθερη ιδεολογία για δημοκρατία, διαμορφώθηκε μάλλον ένα άριστο πλαίσιο τριβής και φθοράς του Καποδίστρια την οποία με πάθος εξέφραζε, από το πρώτο φύλλο η αντιπολιτευόμενη εφημερίδας «Απόλλων» (11/3/1831), στην Ύδρα, του Αναστάσιου Πολυζωίδη.

Κατάληξη όλων αυτών ήταν η δολοφονία του κυβερνήτη Καποδίστρια και η εν συνεχεία ανώμαλη περίοδος μέχρι το 1832 με Βιάρο και Αυγουστίνο. Έτσι αντί της Δημοκρατίας επεβλήθη ασμένως η ξενόφερτη απόλυτος μοναρχία με την άφιξη του Όθωνα ως Βασιλέα της Ελλάδος με την αντιβασιλεία των Βαυαρών Armansperg, Heideck και Maurer.

Κατανοείται επομένως πλήρως ότι η ελευθερία των Ελλήνων που κερδήθηκε με ποταμούς αίματος δεν θεσμοποιήθηκε από τους ίδιους τους Έλληνες αλλά μοναρχικώς καθ’ υπόδειξη του ξένου παράγοντα. Η ελευθερία της πατρίδος δολοφονήθηκε στα σκαλιά της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα στις 27 Σεπτεμβρίου του 1831 με τη δολοφονία του πρώτου και τελευταίου Έλληνα Κυβερνήτη του Ιωάννη Καποδίστρια .
Από τότε αρχίζουν οι διωγμοί των αγωνιστών με τη γνωστή κατάληξη τους στα μπουντρούμια της πατρίδας, την οποία αυτοί με το σπαθί τους ελευθέρωσαν.

Μετάτην ανεξαρτησία της Ελλάδος με αίμα και θυσίες, αρχίζει έτσι ένας νέος αγώνας του ελληνικού λαού για να κυβερνηθεί η Ελλάδα με αρχές, νόμους και δικαιοσύνη και την καθιέρωση Συντάγματος στις 3 του Σεπτέμβρη το 1843.

Ένα απόσπασμα από ην εργασία : «1821 Αγώνα υπέρ Πίστεως και Πατρίδος».